O. Antoniuk, Ph.D in History, Associate Professor

Taras Shevchenko National University of Kyiv, Kyiv, Ukraine

DOI: https://doi.org/10.17721/1728-2640.2016.130.3.02

THE POLICY OF THE COMMUNIST POWER RELATING CATHOLIC CHURCH IN POLAND (1948–1949)

The article deals with relationships between government and the Catholic Church from the Polish United Workers` Party creation in December 1948 until the breakdown of the government-episcopacy negotiations in December 1949. Communist authorities tried to eliminate the church's independence and to control it. For that purpose during in 1949 a lot of political, administrative, economical anticlerical operations were realized. Religious meetings and processions were controlled. Medical services of the episcopacy were nationalized. Many tutors were not able to teach religion at school. Church schools were closed or became ordinary one. The authorities started to control church tax. Polish security services arrested 98 monks and priests. On 5 August 1949 negotiations of the commission that included members of the episcopacy and the authorities started. The government demanded a church to support the reforms, especially collectivization of the villages. Meanwhile, the question of village's cooperation was almost unacceptable for the episcopacy. Impossibility of the compromise led to the breakdown of the negotiations in December 1949.

Key words: Catholic Church, communist power, secularization, religion, clergy, episcopate.

Full text PDF

References

1. VOLOKITINA, T. V., MURASHKO, H. P., NOSKOVA, A. F. (2008) Moskva i Vostochnaia Еvropa. Vlast i tserkov v period obshchestvennykh transformatsij 40-50 hodov XX vieka. Ocherki istorii. Moscow: Rossijskaya politicheskaya entsiklopediya (ROSSPEN); Fond Pervogo prezidenta Rossii B. N. Eltsina.

2. MURASHKO, G. P. (ed.) (1998) Vostochnaya Evropa v dokumentakh rossijskikh arkhivov. 1944-1953 hh.: [in 2 vol.]. Vol. II. 1949-1953. Moscow; Novosibirsk: Sibirskij khronohraf.

3. BORDYUGOV, G. A., KOSESKIJ, A., MATVEEV, G. F. et al (1995) SSSR–Polsha. Mekhanizmy podchinieniya. 1944 – 1949. Sbornik dokumentov. Moscow: AIRO-XX.

4. Archiwum Akt Nowych, Warszawa, zespół KC PZPR, sygn. 237/VIII-1, k. 42.

5. DUDEK, A., KOCHAŃSKI, A., PERSAK, K. (2000) Сеntrum władzy: protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR; wybór z lat 1949 – 1970. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

6. DUDEK, A. (1995) Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970. Kraków: PiT.

7. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1949 r. 45, poz. 334, 959.

8. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1949 r. 45, poz. 335, 960.

9. POKSIŃSKI, J. (1992) Przeciw Kościołowi. Karta. 9, 137-139.

10. ANON (1950) Polska Ludowa a Kościół katolicki: fakty i dokumenty. Warszawa: Wydział Propagandy KC PZPR.

11. MALINOWSKI, M. (ed.) (1984) Polska Partia Robotnicza: dokumenty programowe 1942 – 1948. Warszawa: Książka i Wiedza.

12. HUTNIKIEWICZ, A., WĄTOR, A. (1999) Polska w latach 1949 – 1956: dokumenty i materiały. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

13. PETER, R. (1994) Kościół w PRL. Dokumenty 1945-1959. Vol. I. Poznań: W Drodze

14. SOBÓR-ŚWIDERSKA, A. (2009) Jakub Berman. Biografia komunisty. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.

15. SOWA, A. L. (2001) Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945 – 2001). In: Wielka historia Polski. Vol. 10. Kraków: Fogra.

16. Trybuna Ludu (1949). 20 March.

17. Trybuna Ludu (1949). 27 July.

18. Trybuna Wolności (1948). 21-27 December.

19. WIERZBICKI, M. (2006) Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. Studium z dziejów funkcjonowania stalinowskiej organizacji młodzieżowej. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnicytwo "TRIO".

20. ZWOLIŃSKI, P. (2005) Sytuacja Kościoła łódzkiego w perwszych latach po II wojnie światowej. In: J. Wróbel, L. Próchniak (eds.) Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego w Łódzkiem 1945 – 1967. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2005, 39-48.

21. ŻARYN, J. (1997) Kościół a władza w Polsce. 1945 – 1950. Warszawa: DiG, 1997.