Main

Issue 151 (2021)

S. Humennyi, PhD in history

Taras Shevchenko National University of Kyiv, Kyiv, Ukraine

DOI: https://doi.org/10.17721/1728-2640.2021.151.3

COUNTERACTION TO ILLEGAL MIGRATION ACTIVITIES ON THE UKRAINIAN SECTOR OF THE POLISH-SOVIET BORDER IN 1929–1933

The purpose of the article is to analyze counteraction to illegal migration activities at the border of the Republic of Poland (Second Polish Republic) in particular, in the Ukrainian sector of the Polish-Soviet border from 1929 to 1933. The article focuses on the Ukrainian sector of the Polish-Soviet border, as it was characterized by unique characteristics associated with the peasant uprisings of 1930 against collectivization and the Great Famine (Holodomor) of 1932–1933.

The study proposes to track the reaction of the Polish and Soviet sides to permanent illegal migration across the border, the attempt of intelligence of these countries to master the smuggling trade. The researcher pays special attention to the structural changes that the intelligence departments (in Polish: ekspozytury wywiadu) of the Polish Border Guard Corps (Korpus ochrony pogranicza, KOP) have undergone. Also, on the example of specific investigative cases, the schemes of sabotage and intelligence activities of the Soviet side on the border of the Republic of Poland are considered.

Key words: intelligence, illegal migration, USSR, Republic of Poland (Second Polish Republic), Soviet-Polish border.

Submitted: 30.12.2021

Download Full Text

References:

1. 1. Brown, K. (2005). A Biography of No Place. From Ethnic Borderland to Soviet Heartland. Cambridge, MA; London: Harvard University Press. [in English].

2. Budzhuk, V., Velidov, A. (1997). Na strazhe granic otechestva. Kratkij ocherk pogranichnyx vojsk Rossii. Pogranichnik. [in Russian].

3. Centralne Archiwum Wojskowe [Central Military Archives of the Republic of Poland], Oddział II SG, sygn. I.303.4.7029, I.303.4.703, I.303.4.7011, I.303.4.5082. [in Polish].

4. Danielewicz, K. (2017). Lwowska ekspozytura wywiadu: działalność ekspozytury nr 5 SG we Lwowie w latach 1921–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. [in Polish].

5. Derzhavnyi arkhiv Ternopilskoi oblasti [State Archives of Ternopil Oblast], f. 2, op. 2, spr. 158, ark. 8. [in Polish].

6. Derzhavnyi arkhiv Zhytomyrskoi oblasti [State Archives of Zhytomyr Oblast], f. P-132, op. 1, spr. 55, ark. 13. [in Russian].

7. Dyullen, S. (2014). Uplotnenie granic. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie. [in Russian].

8. Fedenev, D. (1925). Borba s kontrabandoj v SSSR. Kontrabanda i bor'ba s nej: po materialam Glavnogo tamozhennogo upravleniya. Moskva: RIO NKVT, 116–207. [in Russian].

9. Humennyі, S. (2019). «Płonąca granica». Działalność szpiegowska w kontekście nielegalnych migracji na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej (na przykładzie województwa tarnopolskiego). Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, 33. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. [in Polish].

10. Humennyі, S. (2019). Nelehalni mihratsii na kordoni mizh Respublikoiu Pol'scha ta USRR naperedodni ta pid chas Holodomoru 1932–1933 rr. Visnyk Kyivs'koho natsional'noho universytetu imeni Tarasa Shevchenka. Istoriia, 1(140), 18–23. [in Ukrainian].

11. Kabachynskyj, M. (2000). Istoriia kordoniv ta Prykordonnykh vijsk Ukrainy: monohrafiia. Khmel'nyts'kyj. [in Ukrainian].

12. Lavrentev, Yu. (1977). Privlechenie naseleniya prigranichnyx rajonov k oxrane gosudarstvennoj granicy SSSR. Uchebnoe posobie dlya kursantov pogranichnyx voennyx uchilishh KGB SSSR. Moskva.

13. Litopys Volyni. (1955). 3, 82–85. [in Ukrainian].

14. Mykhaliuk, M. (2011). Ekonomichna kryza 1929–1933 kh rr. u fejletonakh Romana Kupchyns'koho (za materialamy hazety «Dilo»). Naukovi zapysky, 3(36). L'viv: Ukrains'ka akademiia drukarstva,152–161. [in Ukrainian].

15. Ochał, A., Ruczyński, M., Skubisz, P. (2018). U polskich stali granic. W 90 rocznicę powstania Korpusu Ochrony Pogranicza. Szczecin – Warszawa. [in Polish].

16. Podkur, R., Vasyl'iev, V., Kravchenko, P., Petrenko, V. (2013). Nastroi ta povedinka naselennia Podillia v umovakh stalinskoi revoliutsii «zghory». 1928–1940. Kyiv: In-t istorii Ukrainy NAN Ukrainy. [in Ukrainian].

17. Ruts'kyj, M. (2003). Vertep smerti. Literaturno dokumealne vydannia. Netishyn: Shepetivska mizhrajonna drukarnia. [in Ukrainian].

18. Smolii, V. (Ed.). (2006). Istoriia ukrains'koho selianstva. Narysy v 2-kh t. T. 2. [in Ukrainian].

19. Snyder T. (2008). Tajna wojna: Henryk Jὀzewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainȩ. Krakὀw, Wydawnictwo Znak. [in Polish].

20. Solovej, O. (2015). Vijskovo politychni aspekty polsko-ukrainskykh vzaiemyn na terytorii Volyni u mizhvoiennyj period (1921–1939). Materialy Vseukrains'koi naukovoi konferentsii «Vijny i zbrojni konflikty u Skhidnij Yevropi v XX – na pochatku XXI stolit». Zhytomyr: Polissia. [in Ukrainian].

21. Solovej, O. (2017). Mihratsijni protsesy na Volyni u mizhvoienni roky, (1918–1939): ukrainskyj vymir: monohrafiia. Khmelnytskyj. [in Ukrainian].

22. Tsentralnyi derzhavnyi arkhiv hromadskykh ob’iednan Ukrainy [Central State Archive of Supreme Bodies of Power and Government of Ukraine], f. 1, op. 20, spr. 2930, 3153. [in Russian].

23. Voronov, V. (2018). Rassekrecheno. Pravda ob ostryx e'pizodax sovetskoj epoxi. Moskva: Algoritm. [in Russian].

24. Yeremenko, T. (1994). Polska natsionalna menshyna v Ukraini v 20–30 ti rr. ХХ stolittia. Polska natsionalna menshyna v Ukraini v 20–30 ti rr. ХХ stolittia, 5, 40–41. [in Ukrainian].